Do Malborka możemy dojechać pociągiem i właściwie z tego miejsca warto zacząć naszą podróż w przeszłość. Jak to się stało, że dworzec PKP Malbork jest tak interesującą budowlą? Prześledźmy pokrótce jego historię!
Królewska Kolej Wschodnia
Jak to się stało, że kolej dotarła do Malborka? Stało się to za pośrednictwem Królewskiej Kolei Wschodniej. W 1845 rozpoczęto budowę mostu, pierwszego elementu, który miał połączyć Berlin z Królewcem i Gdańskiem. Niestety, zanim projekt dokończono, Wiosna Ludów pokrzyżowała plany budowniczych. Prace zostały przerwane i wrócono do nich kilka lat później.
19 października 1852 roku powstał pierwszy odcinek prowadzący z Malborka do Braniewa. W następnym roku przedłużono go do Królewca. Niestety, znów pojawiły się opóźnienia w związku z epidemią cholery. Połączenie z Tczewem otwarto więc dopiero w październiku 1857 roku. W ten właśnie sposób Berlin po raz pierwszy uzyskał połączenie kolejowe z Królewcem.
Następnymi etapami rozbudowy było położenie torów do Elbląga (1870 r.), do Mławy (1876 r.) oraz do Grudziądza i Torunia (1883 r.). Kolej następnie modernizowano, kładziono kolejne tory i dobudowywano stacje pośrednie. Jednak najważniejszą datą dla dworca jest rok 1891. Właśnie z tą datą ukończono wznoszenie budynku, mającego od teraz być wizytówką miasta. W roku 1900, u schyłku XIX wieku, linia łącząca Toruń z Malborkiem została linią pierwszorzędną.
Zobacz też: Malbork atrakcje.
Jak wygląda dworzec PKP w Malborku?
Na uwagę zasługuje kunszt, z jakim wykonano poszczególne elementy obiektu. Jeśli chodzi o samą konstrukcję, to jest to budynek murowany założony na planie wydłużonego prostokąta i wzniesiony w stylu neogotyckim. Nasz wzrok przykuwa bogato zdobiona elewacja, którą tworzy wysokiej jakości cegła licówka i cegła glazurowana.
Dach dworca jest zróżnicowany w formie i konstrukcji, a pokrywa go ceramiczna dachówka holenderska (od strony miasta) i dachówka karpiówka (od strony peronów). Do najciekawszych elementów należy budynek ekspedycji, który powstał w roku 1900 i murowany budynek szaletu.
Obecny wygląd dworca zawdzięczamy pracom remontowym wykonanym w latach 2010-2014. Dzięki nim cała elewacja, zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna została odnowiona. Zadbano o to, by nie zniszczyć elementów historycznych, takich jak ślady po kulach z czasów II wojny światowej. Dziś dworzec PKP w Malborku to prawdziwa perła architektury, którą zdobią drewniane stropy i kolumny, polichromie i stare herby.
Dworzec w Malborku w XX wieku
Wróćmy jednak do bardziej współczesnej historii obiektu. Jak dworzec w Malborku przetrwał zawirowania wojny oraz kolejnych zmian politycznych? Na szczęście podczas II wojny światowej budynek uniknął większych zniszczeń. Za to niespodziewany cios przyszedł ze strony żołnierzy Armii Czerwonej, którzy w 1945 roku próbowali podpalić dworzec. I tym razem udało się ogień ugasić, a wnętrze zostało ocalone. Jedyną zmianą przeprowadzoną w tamtych czasach, było przemalowanie herbu pruskiego na polski.
Kolejne lata ubiegały spokojnie dla architektury Malborka. W 1975 miasto stało się głównym węzłem kolejowym województwa, a w 1983 zelektryfikowano odcinek między Malborkiem a Tczewem. Kolejnym ważnym rokiem w historii dworca okazał się 1988. To właśnie wtedy budynek wpisano do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Co warto wiedzieć o dworcu w Malborku?
Na szczególną uwagę odwiedzających dworzec zasługują herby miast pruskich zdobiące halę główną dworca. Wśród nich dostrzec możemy Gdańsk, Berlin, Królewiec, Elbląg czy Gorzów Wielkopolski. Mimo nowych polskich nazw wszystkie herby są stare.
Inną ważną informacją dla turystów jest to, że na terenie stacji można zwiedzić kilka ciekawych obiektów. Należą do nich lokomotywownia, wieża wodna i wpisane do rejestru zabytków szalet oraz budynek spedycji towarowej. Można śmiało powiedzieć, że dworzec PKP w Malborku oprócz oczywistej funkcji praktycznej ma wartość historyczną porównywalną do innych obiektów w mieście. Jeśli zatem wybieramy się na Zamek, chcemy wziąć udział w Oblężeniu Malborka albo szukamy śladów dawnych fortyfikacji, nie zapominajmy o tym przepięknym i stylowym budynku!
